Mäjilistegi Qarjı jäne byudjet komitetinde Ükimet pen Joğarı auditorlıq palatanıñ 2024 jılğa arnalğan respublikalıq byudjettiñ atqarıluı turalı esebi tanıstırıldı. Komitet törayımı Tat'yana Savel'evanıñ jetekşiligimen ötken jiınğa palata vice-spikeri Daniya Espaeva, deputattar men memlekettik organdardıñ ökilderi qatıstı.

Daniya Espaeva 2024 jılğa arnalğan respublikalıq byudjettiñ atqarıluı kürdeli ekonomikalıq jağdayda jüzege asırılğanın atap ötti. Bwl rette Ükimettiñ negizgi mindetterine byudjetti sapalı qalıptastıru, tiimdi orındau jäne äkimşilendiru kiredi. Degenmen vice-spiker täjiribe körsetkendey, byudjetti atqaru birşama problemamen qatar jüretinin de ayttı.

– Ökinişke qaray, deputattıq korpus byudjetti orındau kezinde Ükimet tarapınan jol beriletin problemalar turalı ünemi aytıp keledi. Bwl tipti üyrenşikti jağdayğa aynaldı. Jıl sayın byudjettiñ atqarıluı aytarlıqtay tapşılıqpen, memlekettik qarız köleminiñ wlğayuımen, qarajattıñ köp böliginiñ tiimsiz paydalanıluımen jäne igerilmeuimen qatar jüretinin aytuımız kerek. Sonımen qatar 2024 jıl işinde byudjet 12 ret tüzetildi, bwrın-soñdı mwnday köp tüzetu bolmağan. Bwl josparlau sapasınıñ tömen ekenin körsetedi. Kvazimemlekettik sektor qızmetinde byudjetke täueldi bolu, aytarlıqtay borıştıq mindettemeler siyaqtı problemalar ünemi orın aluda, – dedi D.Espaeva.

Qarjı vice-ministri Däuren Temirbekovtiñ aytuınşa, bıltır jalpı işki önimniñ ösimi 4,8 payızdı qwrağan. Byudjetke 19,6 trillion teñge kiris tüsse, onıñ negizgi ülesin salıq tüsimderi qwradı, 23,6 trillion teñgesi igerildi. 3,6 trillion teñge byudjet tapşılığımen 92 milliard teñge igerilmey qalğan.

Joğarı auditorlıq palata müşesi Nwrlan Nwrjanov tekseru şaraları barısında 862 mlrd teñgege zañ bwzuşılıqtar anıqtalğanın atap ötti. Bwl 2023 jılmen salıstırğanda 65 payızğa artıq. Byudjetke 135 mlrd teñge qaytarıldı (orındau merzimderi kelgenderi boyınşa). Byudjettik bağdarlamalardı basqarudıñ tiimsizdigi de bayqaladı.

Bayandamaşılardıñ esepterin tıñdağan Mäjilis deputattarı jauaptı memlekettik organdarğa naqtılau swraqtarın qoydı. Deputat Baqıtjan Bazarbek byudjet kirisi boljamın asıra bağalau mäselesin köterdi.

– 2024 jılğa Wlttıq qorğa tikeley salıq töleytin mwnay wyımdarınıñ tizimi 8,5 esege – 204 wyımnan 24 wyımğa qısqartıldı. Sonıñ saldarınan 166 mlrd teñge jetispeuşiligi orın alğan. Sonımen qatar audit byudjetti qwraytın negizgi üş salıq – korporativtik tabıs salığı, qosılğan qwn salığı jäne import boyınşa qosılğan qwn salığı boyınşa tüsimder boljamınıñ 917 mlrd teñgege asıra körsetilgenin rastaydı. Tekseruge negiz bolğan bwl statistikağa Qarjı ministrligi qarsılıq bildirdi. Bwl sandardı biz Salıq kodeksin jasap jatqanda Qarjı ministrligi oydan şığardı ma? – dep swradı Baqıtjan Bazarbek.

Qarjı vice-ministri Däuren Temirbekov ötken jıldıñ soñına qaray 180 käsiporın qaytadan tizimge engizilgenin, Mäjilis Salıq kodeksin qabıldağan kezde ministrlik tarapınan eşqanday bwrmalauşılıq bolmağanın tüsindirdi.

Sonday-aq deputat Nwrgül Tau memlekettik organdardıñ byudjetti orındauına Joğarı auditorlıq palatanıñ ıqpalın küşeytu, baylanıs salasına qatıstı wlttıq jobalardıñ tolıq jüzege asırılmauınıñ sebepterin swradı. Mwrat Ergeşbaev ötken jılı qarjını tiimsiz paydalanğan uäkiletti organdarğa şara qoldanu qajettigin atap ötti. Jwldız Süleymenova memlekettik bilim granttarın paydalanudıñ tiimdiligin swrasa, Naurız Saylaubay «Otbası banki» twrğın üy qwrılıs jinaq bankine bölingen qarjınıñ esebin swradı. Jiında özge de mäseleler köterildi.
 2024 jılğa arnalğan respublikalıq byudjettiñ orındaluı turalı esepterdi qarau deputat Wlasbek Sädibekov  jetekşilik etetin jwmıs tobında jalğasadı.