سامارقاندتا وتكەن CITES كونۆەنتسيياسى تاراپتارىنىڭ 20-شى كونفەرەنتسيياسىندا تەك تۇردىڭ قازاقستاندىق پوپۋلياتسيياسىنان شىعاتىن كيىك مۇيىزىنە نولدىك ەكسپورتتىق كۆوتانى الىپ تاستاۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى, دەپ حابارلادى Shalqar.kz ەكولوگييا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساپ.

كيىكتىڭ مۇيىزىنە نولدىك ەكسپورتتىق كۆوتانى الىپ تاستاۋ بويىنشا ۇلتتىق ۇستانىمدى ىلگەرىلەتۋ ۇشىن ەكولوگييا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترى ەرلان نىسانباەۆتىڭ باسشىلىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەڭەيتىلگەن دەلەگاتسيياسى قۇرىلدى, ونىڭ قۇرامىنا CITES اكىمشىلىك جانە عىلىمي ورگانى - ورمان شارۋاشىلىعى جانە جانۋارلار دۇنيەسى كوميتەتى, قر عجبم عك «زوولوگييا ينستيتۋتى» شجق رمك, سونداي-اق «وحوتزووپروم «وب» رمقك, قازاقستان بيوالۋانتۇرلىلىكتى ساقتاۋ اسسوتسياتسيياسى (اسبك) ۇلتتىق تسيفرلىق تاڭبالاۋ جانە قاداعالاۋ جۇيەسى ماسەلەلەرى بويىنشا ساراپتامالىق قولداۋدى قامتاماسىز ەتكەن - Tabiǵi Orta جانە «قازاقتەلەكوم» اق وكىلدەرى كىردى.

5 جەلتوقساندا تاراپتار كونفەرەنتسيياسىنىڭ رەسمي جابىلۋ راسىمىندە CITES باس حاتشىسى يۆونن يگۋەرو كيىكتى ساقتاۋداعى قازاقستاننىڭ تابىستارىن اتاپ وتىپ, وسى تابىس ەلىمىزگە تۇردىڭ دەريۆاتتارىمەن حالىقارالىق ساۋدانى قايتا باستاۋعا مۇمكىندىك بەرگەنىن اتاپ وتتى.

«تۇردى قورعاۋ جونىندەگى دايەكتى كۇش-جىگەردىڭ ارقاسىندا قازاقستاندا كيىكتىڭ سانى تاريحي كەزەڭنەن - 21 مىڭنان 4 ميلليوننان استام باسقا دەيىن وستى. بۇل كەرەمەت ناتيجە تۇردىڭ ۇزاق مەرزىمدى تۇراقتىلىعىنا سەنىمدىلىك ۇيالاتادى جانە تاراپتارعا ساقتىق, قاتاڭ باقىلاناتىن تاسىل كەزىندە قازاقستاننان دەريۆاتتاردىڭ حالىقارالىق ساۋداسىن قايتا باستاۋعا كەلىسۋگە مۇمكىندىك بەردى», - دەدى ول.

نولدىك كۆوتانى الىپ تاستاۋ تۋرالى ۇسىنىس تەك قانا قورعاۋ مودەلىنەن عىلىمي نەگىزدەلگەن, ورنىقتى پايدالانۋعا كوشۋدىڭ جاڭا كەزەڭى, وندا كەز كەلگەن پايدالانۋ تيىمدى باقىلاۋ جۇيەسى بولعان كەزدە دەريۆاتتاردىڭ (مۇيىزدەردىڭ) باقىلاناتىن زاڭدى ساۋداسىن قوسا العاندا, تۇرى جانە ونىڭ مەكەندەۋ ورتاسى ۇشىن قاۋىپسىز بولىپ قالا بەرەدى.

قازاقستان مۇيىزبەن رەتتەلەتىن حالىقارالىق ساۋدادان تۇسەتىن كىرىستەردى بيولوگييالىق ارتۇرلىلىكتى ساقتاۋعا, ەكوجۇيەلەردى مونيتورينگىلەۋگە جانە قالپىنا كەلتىرۋگە باعىتتاۋ مىندەتتەمەسىن راستادى.

كونسەنسۋسقا قول جەتكىزۋ الدىندا جيىرماسىنشى تاراپتار كونفەرەنتسيياسىنا دەيىن باستالعان جانە كونفەرەنتسييا اياسىندا جالعاسقان كەڭەستەردىڭ كەڭ سەريياسى بولدى, وندا قاتىسۋشى ەلدەرمەن, وڭىرلىك توپتارمەن, حالىقارالىق ۇيىمدارمەن جانە جەتەكشى تاۋەلسىز ساراپشىلارمەن ەكىجاقتى كەزدەسۋلەر قارقىندى وتكىزىلدى.

كونفەرەنتسييا اياسىندا قازاقستان دەلەگاتسيياسى 31 ەكىجاقتى كەزدەسۋ وتكىزدى, ونىڭ ىشىندە 22-سى ەلدەر جانە ۇكىمەتارالىق دەلەگاتسييالارمەن, 9-ى حالىقارالىق ۇيىمدارمەن.

قازاقستان دەلەگاتسيياسى سونداي-اق وڭىرلىك الاڭداردا: ازييا توبى ەلدەرىنىڭ, افريكا مەن اراب ەلدەرىنىڭ 3 كەڭەسىندە وتىنىمدى قولداۋ ماسەلەلەرىن بەلسەندى پىسىقتادى.

قازاقستان دەلەگاتسيياسىنىڭ كونسۋلьتاتسييالىق پروتسەسىنىڭ اشىق, دالەلدى جانە سەرىكتەستىك سيپاتى ەلدىڭ حالىقارالىق ۇستانىمىن نىعايتتى, وڭ حالىقارالىق يميدجدى قالىپتاستىرۋعا ىقپال ەتتى جانە CITES تاراپتارىنىڭ وڭ شەشىمىنىڭ نەگىزگى فاكتورى بولدى, ونىڭ شەڭبەرىندە قازاقستاننىڭ ۇسىنىسى قارالدى.

CITES تاراپتارىنىڭ داۋىس بەرۋ قورىتىندىسى بويىنشا 111 ەل قولدادى (94%), 7 ەل قارسى (موڭعولييانى قوسا العاندا) بولدى.

قازاقستان سونداي-اق كيىك پوپۋلياتسيياسىن تۇراقتى باسقارۋ بيوارتۇرلىلىك جونىندەگى كۋنьمين-مونرەالь جاھاندىق نەگىزدەمەلىك باعدارلاماسىنىڭ قيسىنى مەن ماقساتتارىنا سايكەس كەلەتىنىن اتاپ وتتى, سونىڭ ىشىندە:

-ەكوجۇيەلەردىڭ تۇتاستىعىن ساقتاۋ (1-مىندەت),

-توزعان جەرلەر مەن جايىلىمداردى قالپىنا كەلتىرۋ (2-مىندەت),

-السىز دالالىق جانە شولدى ەكوجۇيەلەرگە جۇكتەمەنى ازايتۋ كەزىندە جابايى -فاۋنانى تۇراقتى پايدالانۋ (5-مىندەت).

ايتا كەتەيىك, ۇكىمەت كيىك سانىن رەتتەۋ جانە مۇيىزدەرىن تاڭبالاۋ ماسەلەسىن قارادى.