Жаздың басы – тек демалыс пен табиғат емес, қазақ халқының тағдырына әсер еткен ірі тарихи оқиғалармен де есте қалған. Маусым айы – еркіндік үшін күрес, ұлт бірлігі және саяси өзгерістермен байланысты уақыт. Осы айда қазақ тарихының жаңа парақтары ашылған сәттер аз болмаған. Солардың ең маңыздысын еске түсірейік.

1. 1916 жылғы Ұлт-азаттық көтеріліс бастамасы

25 маусым 1916 жыл – Ресей патшасы Николай II-нің жарлығымен қазақ жастары майданға қара жұмысқа алына бастады. Бұл шешім қазақ халқының наразылығын тудырып, кең ауқымды көтеріліске ұласты. Торғай, Жетісу, Сыр бойы мен Семей өңірінде халық көтерілді. Бұл — отарлық езгіге қарсы халықтың тұңғыш ауқымды қарсылығы болды.

 2. 1989 жыл – Арал теңізінің апатты жағдайы алғаш рет ашық мойындалды

Маусым 1989 жылы Кеңес өкіметі алғаш рет Арал теңізінің тартылып жатқанын ресми түрде мойындады. Ғалымдар мен экологтар үндеу жариялап, бұл тек экологиялық емес, гуманитарлық апат екенін айтты. Бұл сәт – Арал тағдырын әлемге танытқан кезең.

3. 1989 жыл – қазақ тілі үшін күрес бастамасы

22 маусым 1989 жыл – Алматыда қазақ тіліне мемлекеттік мәртебе беруді талап еткен алғашқы бейресми жиындар өтті. Бұл кеңестік кезеңде ана тілі үшін күрестің күшейген уақыты болды. Сол жылы күзде «Тіл туралы» заң қабылданды.

4. 1992 жыл – Тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Қарулы күштері жасақталды

7 маусым 1992 жыл – Қазақстан Республикасының Қарулы күштері туралы заң қабылданып, ұлттық әскердің іргетасы қаланды. Бұл еліміздің қорғаныс саласында маңызды бетбұрыс болды.

 5. 1999 жыл – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың кезектен тыс сайлауы

10 маусым 1999 жылы – Қазақстанда кезектен тыс президент сайлауы өтті. Бұл саяси кезең ел дамуында маңызды рөл атқарды.

 6. 1998 жыл – Астана күніне алғашқы дайындық басталды

Маусым 1998 жыл – Ел астанасын Алматыдан Ақмолаға (қазіргі Астана) көшіру толық жүзеге аса бастады. Қала маңында жаңа нысандардың құрылысы жүріп, қазіргі бас қаланың іргесі нығая түсті.