Adamzatqa ğarış eşqaşan mwnşalıqtı anıq körinbegen. Çilidegi And taularınıñ biiginde ornalasqan Vera Rubin observatoriyası tarihta alğaş ret ğarıştıñ tereñdiginen alınğan keremet suretterdi jariyaladı. Bwl — astronomiyadağı jaña däuirdiñ bastaması, dep habarlaydı Shalqar.kz BBC agenttigine silteme jasap.

Jaña teleskoptıñ alğaşqı kadrları 9 000 jarıq jılı qaşıqtağı ğalamnıñ şañ men gaz bwlttarın körsetip, jwldızdardıñ payda bolu sätin körkem türde beyneleydi.

Bwl jay ğana teleskop emes
 • Vera Rubin teleskopı — “Keñistik pen Uaqıttı zertteu” jobasınıñ bastı qwralı. Ol aldağı 10 jılda kün sayın tüngi aspandı suretke tüsirip, orasan zor mälimetter jinaydı.
 • Teleskop Jerge qauipti asteroidtardı, tipti Kün jüyesindegi boluı mümkin toğızınşı planetanı anıqtay aladı.
 • Üş ülken aynası (8,4 m, 3,4 m, 4,8 m) jäne 3200 megapiksel'di kamerası bar. Bwl — iPhone 16 Pro-dan 67 ese artıq mümkindik.
 • Bir ğana suretti tolıq körsetu üşin 400 Ultra HD ekran qajet!

Şotlandiyanıñ Korol'dik astronomı, professor Ketrin Heymans bwl jobanı ğılımi revolyuciya dep atadı:

«Bwl – astronomiyadağı şınayı töñkeris. Biz onjıldıqtar boyı qwrastırğan jobağa bügin qol jetkizdik».

Teleskop tün sayın 10 millionnan astam astronomiyalıq signaldı baqılap, ekzoplanetalar, alıstağı galaktikalar, uaqıtşa özgerister men tipti “qara materiya” turalı mälimet jinauğa bağıttalğan.

Onıñ tağı bir erekşeligi – üzdiksiz jäne avtomattı baqılau jüyesi. Ğarıştağı kez kelgen özgeris birden tirkelip, zertteuşilerge habarlanadı.

Vera Rubin observatoriyası — bolaşaq wrpaqqa bağıttalğan astronomiyalıq investiciya. Aldağı onjıldıqta bwl teleskop adamzatqa ğarıştıñ bwrın-soñdı bolmağan beynesin wsınadı.