قازان ايىنىڭ ورتاسىنان باستاپ قازاقستاننىڭ يپوتەكالىق نارىعى تۇراقسىزدىق كەزەڭىنە تاپ بولدى. بىرنەشە بانك تۇرعىن ۇي نەسيەلەرىنە وتىنىم قابىلداۋدى ۋاقىتشا توقتاتتى. كەيبىرىندە يپوتەكا تولىعىمەن توقتاعان, ال وزگەلەرىندە — ۋاقىتشا قولجەتىمسىز. بۇل جاعدايدىڭ سەبەبىن Shalqar.kz تىلشىسى انىقتاپ كوردى.

باستى سەبەپ – رەسمي ايتىلماسا دا, ايقىن: ۇلتتىق بانكتىڭ بازالىق مولشەرلەمەنى 18 پايىزعا دەيىن كوتەرۋى جانە 1 قاراشادان باستاپ جىلدىق تيىمدى سىياقى مولشەرلەمەسىنىڭ (جتسم) 20 پايىزدان اسپاۋىنا قاتىستى شەكتەۋدىڭ ەنگىزىلۋى.

جوعارى مولشەرلەمە داۋىرى

10 قازاندا ۇلتتىق بانك بازالىق مولشەرلەمەنى 1,5 پايىزدىق تارماققا كوتەرىپ, 18 پايىزعا جەتكىزدى. ۇلتتىق بانك توراعاسىنىڭ ورىنباسارى بەرىك شولپانقۇلوۆتىڭ ايتۋىنشا, بۇل شەشىم قىركۇيەكتەگى 12,9% دەڭگەيىندەگى ينفلياتسييانى اۋىزدىقتاۋ ماقساتىندا قابىلدانعان.

ينفلياتسييا – بۇل بارىن جەيتىن دەرت, اقشانىڭ قۇنىن تۇسىرەتىن فاكتور. بىز بازالىق مولشەرلەمەنى كوتەرۋ ارقىلى حالىقتىڭ جيناعىن قورعاۋدى كوزدەپ وتىرمىز. اقشا دەپوزيتتە جاتقاندا ينفلياتسييا ونى جەپ قويماۋى تيىس. ۇلتتىق بانكتىڭ ساياساتى – ينفلياتسييانى تەجەۋ جانە قارجى جۇيەسىنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋ. بۇل – ادامداردىڭ اقشاسىن قورعاۋعا باعىتتالعان شەشىم. ەگەر بازالىق مولشەرلەمە وسپەسە, ال ينفلياتسييا ارتسا, وندا تەڭگەگە دەگەن سەنىم مەن قارجى جۇيەسىنە دەگەن تۇراقتىلىققا كۇمان تۋار ەدى, – دەدى ول ماجىلىستە وتكەن «بانك جانە بانك قىزمەتى تۋرالى» زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ كەزىندە.

الايدا بۇل شەشىم بانكتەرگە وڭاي سوققان جوق. مولشەرلەمەنىڭ كوتەرىلۋى قورلاندىرۋ قۇنىنىڭ وسۋىنە جانە پايدا مارجاسىنىڭ قىسقارۋىنا الىپ كەلدى. ال جتسم-نىڭ 20 پايىزدىق شەگى بانكتەردىڭ تابىستىق «دالىزىن» بارىنشا تارىلتتى.

سوندىقتان كوپتەگەن قارجى ۇيىمدارى ۇشىن قازىرگى جاعدايدا يپوتەكا بەرۋ ەكونوميكالىق تۇرعىدان تيىمسىز بولىپ وتىر.

نارىقتا كىم قالدى

كەيبىر بانكتەر يپوتەكانى ۋاقىتشا توقتاتىپ جاتسا, باسقالارى ازىرگە ابايلاپ بولسا دا, جۇمىسىن جالعاستىرىپ وتىر.

Freedom Bank تۇرعىن ۇي نەسيەسىن 70 ميلليون تەڭگەگە دەيىن, 20 جىل مەرزىمگە ۇسىنادى. سىياقى مولشەرلەمەسى 7,2%-دان 19,7%-عا دەيىنگى شامادا.

ForteBank تە يپوتەكالىق وتىنىمدەردى قايتا قابىلداي باستادى. بانك جىلجىمايتىن مۇلىك كەپىلدىگىمەن 200 ميلليون تەڭگەگە دەيىن, مولشەرلەمەسى 21,5%, ال جتسم – 25%-عا دەيىن نەسيە بەرەدى.

بانك تسەنتركرەديت بىرنەشە باعدارلاما ۇسىنىپ وتىر, ونىڭ ىشىندە «7-20-25» جانە JAÑA يپوتەكاسى بار. مۇنداعى مولشەرلەمەلەر 0,1%-دان 22,5%-عا دەيىن وزگەرەدى.

وتباسى بانك تۇرعىن ۇي-قۇرىلىس جيناق جۇيەسى ارقىلى نەسيە بەرۋدى جالعاستىرۋدا. مۇندا جىلدىق مولشەرلەمە 7%, ال جتسم – 9%-عا دەيىنگى كورسەتكىشتى قۇرايدى.

ال Bereke Bank پەن ەۋرازييالىق بانك call-ورتالىقتارىنىڭ مالىمەتىنشە, تۇرعىن ۇي نەسيەسىن بىر جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى بەرمەي كەلەدى.

Halyk Bank بولسا, «7-20-25» يپوتەكالىق باعدارلاماسى بويىنشا جاڭا وتىنىم قابىلداۋدى ۋاقىتشا توقتاتتى. سەبەبى بانك بەلگىلەنگەن ليميتتى تولىق پايدالانعان.

تۇرعىن ۇي باعاسى نە بولادى?

ساراپشىلار باعانىڭ كۇرت قۇلدىراۋىن كۇتپەيدى. نارىقتىق يپوتەكانىڭ توقتاۋى باعانىڭ وسۋىن تەجەگەنىمەن, ولاردىڭ تومەندەۋىنە الىپ كەلمەيدى. قازاقستانداعى تۇرعىن ۇي نارىعى يكەمسىز – ساتۋشىلار سۇرانىس ازايسا دا, باعاسىن تۇسىرۋگە اسىقپايدى.

ارمان بەيسەمباەۆتىڭ ايتۋىنشا, باعادا 20–30 پايىزدىق تۇزەتۋ بولۋى مۇمكىن, بىراق ودان ارى قۇلدىراۋ كۇتىلمەيدى. ال نارىقتاعى كەلەسى وزگەرىستەر جىلجىمايتىن مۇلىك سالاسىنداعى جاڭا زاڭنامالىق باستامالارعا بايلانىستى بولماق.

بازالىق مولشەرلەمەنىڭ كوتەرىلۋى – ماكروەكونوميكالىق تۇراقتىلىققا باعىتتالعان قادام. بىراق بۇل شەشىم تۇرعىن ۇيدىڭ قولجەتىمدىلىگىنە سوققى بولا ما, جوق پا – ونى ۋاقىت كورسەتەدى.