ەڭبەك زاڭناماسىنا سايكەس, بالا كۇتىمى بويىنشا دەمالىس اناسىمەن قاتار اكەسىنە دە بەرىلەدى. تاجىريبە كورسەتىپ وتىرعانداي, بۇگىندە قازاقستاندىق ەر ازاماتتار دا وسى قۇقىعىن قولدانىپ وتىر. وسى ورايدا ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنەن الىنعان دەرەكتەردى ۇسىنامىز, دەپ حابارلايدى Shalqar.kz.

الەۋمەتتىك كودەكستىڭ 1-بابى 26-تارماقشاسىنا سايكەس سابي دۇنيەگە كەلگەن ساتتەن باستاپ 1,5 جاسقا دەيىن اتا-انا مىندەتتى الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ جۇيەسىنىڭ قاتىسۋشىسى رەتىندە الەۋمەتتىك تولەم الۋ قۇقىعىنا يە. 

ەڭبەك كودەكسىنىڭ 100-بابىنا سايكەس جۇمىس بەرۋشى جۇمىسشىعا بالا ۇش جاسقا تولعانعا دەيىن ونىڭ كۇتىمىنە بايلانىستى اتا-اناسىنىڭ تاڭداۋى بويىنشا بالانىڭ اناسىنا نە اكەسىنە جالاقىسى ساقتالمايتىن دەمالىس بەرۋگە مىندەتتى.

سونداي-اق ەڭبەك كودەكسىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس بالا ۇش جاسقا تولعانعا دەيىن ونىڭ كۇتىمىنە بايلانىستى جالاقى ساقتالمايتىن دەمالىس ۋاقىتىندا جۇمىسشىنىڭ جۇمىس ورنى (لاۋازىمى) ساقتالادى. 

ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى ۇسىنعان ستاتيستيكا: 

— 2024 جىلى 477 ەر ادام بالا كۇتىمىنە بايلانىستى دەمالىس العان (الەۋمەتتىك تولەم الۋشىلاردىڭ 0,18%);

— 2025 جىلدىڭ 8 ايىندا 249 ەر ادام بالا كۇتىمىنە بايلانىستى دەمالىسقا شىققان (الەۋمەتتىك تولەم الۋشىلاردىڭ 0,15%).

وڭىرلەرگە كەلسەك, 2025 جىلدىڭ 8 ايىندا الماتى قالاسى بويىنشا 43 ەر ادام (بالا كۇتىمى دەمالىسىنداعى ەر ادامداردىڭ 17%), استانا قالاسى بويىنشا 36 ەر ادام (بالا كۇتىمى دەمالىسىنداعى ەر ادامداردىڭ 14%) جانە شىمكەنت قالاسى بويىنشا 24 ەر ادام (بالا كۇتىمى دەمالىسىنداعى ەر ادامداردىڭ 10%) دەمالىس العان.

تاعى بىر دەرەك, 2024 جىلى بالا كۇتىمىمەن دەمالىس العان ەرلەرگە 1 ملرد تەڭگە (الەۋمەتتىك تولەمنىڭ 0,25%), ال 2025 جىلدىڭ 8 ايىندا 671 ملن تەڭگە (الەۋمەتتىك تولەمنىڭ 0,23%) الەۋمەتتىك تولەم جاسالعان.

ەسكە سالا كەتسەك, بيىل ساۋىردەن باستاپ ەلىمىزدە دەكرەتتىك تولەم تارتىبى وزگەردى. ەندى جالاقىسى جوعارى ايەلدەردىڭ بالا بوسانعانى ۇشىن الاتىن الەۋمەتتىك تولەمىنە شەكتەۋ قويىلادى.